Hoe komt het dat baby’s allergisch kunnen zijn voor koemelk?
Bij een allergische reactie voor koemelk is er sprake van een overgevoeligheid voor de eiwitten die in koemelk voorkomen. Deze eiwitten worden veroorzaakt doordat deze eiwitten door het lichaam worden gezien als schadelijke lichaamsvreemde stoffen terwijl dit helemaal niet het geval is. Deze “verkeerde inschatting” zorgt er wel voor dat het immuunsysteem in werking zal treden. Deze allergenen moeten immers uit het lichaam verwijderd worden. Dit proces komt tot uiting doordat het lichaam ten onrechte antistoffen zal aanmaken wat tot uiting komt in allergische reacties.
Waarom koemelk allergieën vooral bij baby’s voorkomen
Hoewel een koemelk allergie ook bij volwassenen kan voorkomen, is dit een vorm van voedselovergevoeligheid dat voornamelijk bij baby’s voorkomt. Waarom koemelk allergieën vooral bij baby’s voorkomen is eenvoudig te verklaren. Dit komt immers omdat het maagdarmstelsel van baby’s nog niet volledig zijn ontwikkeld en hierdoor minder bestand zijn tegen (te) grote eiwit delen uit melk die nog niet volledig verteerd zijn. Als gevolg hiervan is dat deze eiwitten in de bloedbaan terecht kunnen komen. Als deze eiwitten door het immuunsysteem als lichaamsvreemd worden beoordeeld, kan er een allergie ontstaan. Deze overgevoeligheid kan op diverse manieren tot uiting komen.
Gezondheidseffecten van een koemelkallergie bij baby’s
De gezondheidseffecten van een koemelkallergie bij baby’s kunnen worden onderverdeeld in 4 groepen:
- Huidklachten in vorm van jeuk, eczeem en huiduitslag
- Maag- en darmklachten in vorm van darmkrampen, overgeven en diarree
- Luchtwegklachten in vorm van astmatische klachten en symptomen die veel weg hebben van verkoudheid
- Groei- en ontwikkelingsachterstanden als gevolg van een onvolledig voedingspatroon
Een baby die last heeft van deze vorm van overgevoeligheid zal vaak veelvuldig huilen en ontroostbaar zijn. Het is verstandig om bij het vermoeden van bij een vermoeden van koemelkallergie een kinderarts te raadplegen.
Allergie voor koemelk alleen mogelijk bij baby’s die flesvoeding krijgen?
De schatting is dat 2 tot 3% van de baby’s last heeft van een allergie voor koemelk. Dit zijn niet alleen baby’s die flesvoeding krijgen. Ook zuigelingen die borstvoeding krijgen kunnen een overgevoeligheid voor eiwitten uit koemelk ontwikkelen. Deze zuigelingen kunnen deze eiwitten binnenkrijgen doordat de moeder melkproducten gebruikt. Hierdoor komen deze allergenen immers in de moedermelk terecht.
Koemelkallergie is niet direct erfelijk maar kinderen met een erfelijke aanleg hebben wel een grotere kans om deze vorm van overgevoeligheid te ontwikkelen in vergelijking met andere kinderen. Vooral bij kinderen met minimaal één ouder broertje of zusje die last heeft van een allergische aandoening zoals hooikoorts of astma is dit het geval.
Verschillen tussen een lactose intolerantie en een koemelkallergie
Het komt regelmatig voor dat de termen “lactose intolerantie” en “koemelkallergie” met elkaar worden verward. Er zijn echter wel een aantal grote verschillen tussen een lactose intolerantie en een koemelkallergie te benoemen. Het afweersysteem is niet bij een lactose intolerantie betrokken wat wel het geval is bij een koemelkallergie. Er wordt gesproken over een intolerantie als het lichaam specifieke voedingsstoffen niet accepteert. In geval van een lactose intolerantie heeft het lichaam een tekort aan het enzym lactase om de binnengekregen lactose te kunnen verteren. Hierdoor ontstaan vaak darmklachten. Deze klachten ontstaan op een leeftijd dat het kind naar school gaat, dus rond de vierde- of vijfde levensjaar. Bij baby’s is dit niet het geval omdat zij vanaf hun geboorte veel meer lactase aanmaken om de grote hoeveelheden melk goed te kunnen verteren. Vanaf het derde levensjaar neemt deze aanmaak echter af en kan er een lactose intolerantie ontwikkeld worden.
Er is sprake van een allergie bij een overgevoeligheid voor specifieke stoffen, in dit geval de eiwitten uit koemelk. Een koemelkallergie ontwikkelt zich al op zeer jonge leeftijd. De meeste kinderen groeien hier na een paar jaar overheen en hebben geen last meer van deze klachten als zij naar school gaan.
Het verloop van een koemelkallergie
Een koemelkallergie komt tot uiting na de regelmatige consumptie van producten op basis van koemelk. Het zijn echter wel klachten waar de meeste kinderen “overheen groeien”. Ruim de helft van de kinderen verdragen weer koemelk bij hun eerste verjaardag. Bij de meeste andere kinderen is dit in de jaren die hierop volgen het geval. Verreweg de meeste kinderen van 3 tot 4 jaar ervaren geen klachten meer.
Koemelkallergie bij volwassenen
Hoewel een overgevoeligheid voornamelijk wordt gezien als kind gerelateerd is dit niet in alle gevallen het geval. Ook kinderen die ouder zijn dan 4 jaar en volwassenen kunnen last hebben van koemelkallergie. Een koemelkallergie bij volwassenen is vaak wat lastig vast te stellen omdat de symptomen van deze vorm van overgevoeligheid veel overeenkomsten hebben met andere vormen van allergie en zelfs met niet allergische reacties. Bij het vermoeden van een koemelkallergie bij volwassenen is het een goede keuze om een symptoom dagboek bij te houden en hierbij het voedingspatroon in kaart te brengen. Dit is de meest effectieve manieren om een beeld te vormen hoe de klachten kunnen ontstaan. Eventuele huidpriktesten, RAST-testen en darmonderzoeken kunnen een eventuele diagnose bevestigen maar zijn geen effectieve methodes om deze vorm van voedselallergie vast te stellen.
Aangepast dieet voor baby’s die last hebben van koemelkallergie
Het vaststellen van een koemelkallergie bij baby’s is eenvoudiger doordat er sprake is van een relatief eenzijdig voedingspatroon. Hierdoor kunnen de symptomen op een relatief eenvoudige manier herleid worden aan het voedingspatroon. De huisarts, het consultatiebureau of een specialist zijn de enigen die een koemelkallergie bij baby’s kunnen vaststellen. In de meeste gevallen worden moeder en kind doorverwezen naar een kinderdiëtist.
Als er sprake is van een koemelkallergie moeten koemelk en kunstvoeding op basis van koemelk vermeden worden. In het geval dat er borstvoeding gegeven wordt, moet de moeder dus een aangepast dieet volgen. In veel gevallen kunnen baby’s wel hypoallergene kunstvoeding, op basis van sterk gehydrolyseerd (wei) eiwithydrolysaat verdragen. In sommige gevallen wordt het zelfs aangeraden om (indien mogelijk) volledig te kiezen voor borstvoeding omdat deze voeding meer beschermende stoffen bevat voor kinderen bevat in vergelijking met kunstvoeding. De introductie van niet-dierlijke melkproducten, zoals soja- en rijstdrank, wordt in het eerste levensjaar afgeraden. De keuze van opvolgmelk is beter omdat deze vorm van kunstvoeding meer ijzer bevat. Als de baby na het eerste jaar nog steeds geen koemelk kan verdragen is het verstandig om in overleg met een diëtiste te kijken wat de beste voedingskeuzes zijn. Er bestaan immer geen medicijnen tegen koemelkallergie. De beste keuze is in dit geval dan ook om de bron zoveel mogelijk te vermijden.