Latexallergie

Latexallergie is een vorm van overgevoeligheid voor contact met producten die van dit materiaal gemaakt zijn. Hierbij kan gedacht worden aan latex handschoenen, condooms, elastiekjes en ballonnen. Latexallergie is een vorm van contactallergie waarbij deze term letterlijk kan worden genomen. Het is een vorm van overgevoeligheid dat relatief veel voorkomen. Door het maken van een aantal eenvoudige keuzes, kan de overlast van latexallergie flink beperkt worden.
latexallergie

Hoe ontstaat een allergische reactie voor latex?

Latex is een natuurproduct dat voortkomt uit het sap van de Braziliaanse rubberboom, de hevea brasiliensis. Juist doordat latex een natuurproduct is en rubber dan ook natuurlijke eiwitten bevat, kan er in het menselijk lichaam een overgevoeligheidsreactie ontstaan. Er is hierbij immers sprake van het contact met lichaamsvreemde stoffen in vorm van eiwitten. Deze eiwitten worden ook wel allergenen genoemd. 

Het contact met deze allergenen zal voor veel mensen geen gevolgen hebben maar bij een overgevoeligheidsreactie is dat wel het geval. Hierdoor wordt het immuunsysteem ten onrechte geactiveerd. Het lichaam zal na contact met latex automatisch allergische (IgE) antistoffen aanmaken. Het eiwit wordt immers gezien als schadelijk terwijl dit niet het geval is.

2 verschillende vormen van latexallergie

Er wordt onderscheid gemaakt tussen 2 verschillende vormen van latexallergie:

  • Type I latexallergie. Hierbij is er sprake van een directe overgevoeligheid. Het lichaam zal meteen na contact met het latex allergeen antistoffen aanmaken. Dit zijn de afweerstoffen die gericht zijn tegen de eiwitten van het latex sap.
  • Type IV latexallergie. Hierbij is er sprake van een allergische reactie als gevolg van langdurige (dit kan maanden of jaren zijn) blootstelling aan het allergeen. Met name de chemische toevoegingen aan het latexsap kunnen aanleiding geven tot het plaatselijke contacteczeem. Als het lichaam deze overgevoeligheid gevormd heeft, kunnen de symptomen al binnen enkele dagen of weken zichtbaar worden.  

Latexallergie symptomen

Een latexallergie kan op verschillende manieren merkbaar zijn. Net als vele andere vormen van contactallergie, kan latexallergie tot uiting komen in huidproblemen. Hierbij kan gedacht worden aan overgevoeligheid, roodheid, huidirritatie, schraalheid, het vormen van bultjes of blaasjes of andere vormen van huiduitslag. Deze milde klachten kunnen symptomen zijn van zowel een type I als een type IV latexallergie.  

Een andere vorm waarop een latexallergie tot uiting kan komen is door klachten die veel weg hebben van een zware verkoudheid. Hierbij kan gedacht worden aan veelvuldig niezen, een loopneus, geïrriteerde ogen, benauwdheid, hoofdpijn en flinke vermoeidheid. Deze klachten zijn alleen symptomen van een type I latexallergie.  

Hoe wordt een allergische reactie op latex veroorzaakt?

Aangezien latexallergie een vorm is van contactallergie, wordt er vaak vanuit gegaan dat de overgevoeligheidsreactie wordt veroorzaakt door lichamelijk contact met het natuurproduct. Dit is niet volledig waar. Een allergische reactie op latex kan ook worden veroorzaakt door inademing. Veel latex producten, met name een aantal soorten handschoenen, stoten kleine (onzichtbare) deeltjes latex af. Deze deeltjes komen in de lucht vrij waardoor het wordt ingeademd. Dit resulteert weer in een overgevoeligheidsreactie die vergelijkbaar is met een zware verkoudheid. Het gebruik van een goede luchtverfrisser kan het risico hierop beperken. 

Latexallergie en het gebruik van condooms 

Er zijn veel producten waar latex in verwerkt zijn. Hierbij kan gedacht worden aan latex handschoenen (zowel medische handschoenen als huishoudhandschoenen, condooms, elastiekjes, ballonnen, spenen, pleistermateriaal, luchtbedden, matrassen, schoenen, plakband, kruiken, douchegordijnen of duiksportartikelen. 

Bij de combinatie tussen latexallergie en het gebruik van condooms is het goed om in kaart te hebben van welk type latexallergie er sprake is om voor het juiste alternatief te kunnen kiezen. Op het moment dat er sprake is van een type I latexallergie is het goed om condooms te gebruiken van een ander materiaal dan latex zoals bijvoorbeeld polyurethaan en polyisopreen. Het is hierbij wel goed om te realiseren dat bij de productie van deze condooms gebruik wordt gemaakt van chemicaliën die het risico op een type IV latexallergie verhogen. Bij het ervaren van lichamelijke overgevoeligheidsreacties bij het gebruiken van verschillende soorten condooms, is het goed om een medisch specialist (de huisarts of een allergie specialist zoals een allergoloog, dermatoloog of een KNO-arts een specifieke diagnose te laten stellen. Op basis hiervan kun je bepalen welk condoom geschikt is om te gebruiken. 

Hoe wordt er vastgesteld dat er sprake is van een allergie voor latex?

Er zijn diverse manieren om vast te stellen dat er sprake is van een allergie voor latex. Een van de meest toegepaste methodes is de huidtest. Hierbij kan er de keuze gemaakt worden tussen een priktest of een intracutane test. Een bloedtest kan hierbij als aanvulling dienen. Hierbij kan worden geconstateerd dat er zich in het bloed de specifieke IgE antistoffen tegen latex eiwit bevinden.  

Wat te doen tegen latexallergie?

Veel mensen vragen zich af wat ze kunnen doen tegen latexallergie. Net als bij andere vormen van contactallergie, is het de beste keuze om het contact met de bron te vermijden. 

De stelregel bij een contactallergie is immers eenvoudig: hoe meer blootstelling aan latex, hoe groter de kans is dat het immuunsysteem zal reageren door antilichamen aan te maken tegen de allergenen die afkomstig zijn uit latex. Hierbij kan er gekozen worden om alternatieven te gebruiken zoals latexvrije condooms of speciale handschoenen.

Bij een groot overlast van de symptomen kan de arts (of een gespecialiseerde kliniek) een antihistaminicum voorschrijven. Het lichaam maak een antihistaminicum aan om een allergeen te bestrijden. Dit proces veroorzaakt de overlast.

Voor de bestrijding van huidklachten kan de arts een cortisone crème voorschrijven. Corticosteroïden zijn medicijnen die gebruikt kunnen worden om jeukklachten en andere huidirritaties weg te nemen. De oorzaak van latexallergie is lastig te bestrijden, aan de symptomen van latexallergie is gelukkig wel wat te doen.