Wat is een pollenradar?
Een pollenradar wordt ook wel een hooikoortsradar genoemd en is de term die veel gebruikt wordt om de overlast van een pollenallergie te voorspellen. Hooikoorts is een veel voorkomende allergie vorm. Hoewel de naam anders doet vermoeden, is hierbij sprake van een overgevoeligheid voor het stuifmeel (de pollen) die van verschillende soorten bomen, grassen, bloemen en onkruidsoorten afkomstig zijn. De verspreiding van dit stuifmeel vindt niet het hele jaar plaats maar juist een specifieke periode. Hooikoorts is dan ook (in tegenstelling tot bijvoorbeeld een allergie voor huisstofmijten of voor de kat of de hond) een seizoen gerelateerde vorm van overgevoeligheid. Hierbij spelen de weersinvloeden ook een belangrijk factor. Het is dan ook volkomen logisch dat veel mensen de pollenradar goed in de gaten houden.
Hoe komen hooikoortsklachten tot uiting?
Hooikoortsklachten komen vrijwel direct tot uiting nadat de zintuigen in contact zijn gekomen met het specifieke allergeen uit bomen, grassen, bloemen en onkruidsoorten. Dit allergeen zorgt ervoor dat het immuunsysteem ten onrechte in werking zal treden. De stuifmeelkorrels worden immers ten onrechte beoordeeld als schadelijk terwijl dat niet het geval. Als gevolg van deze verkeerde beoordeling, komt er histamine vrij in het lichaam. Deze afweerreactie wordt merkbaar door klachten die goed te vergelijken zijn met een behoorlijke verkoudheid. Denk hierbij aan een loopneus, veelvuldig niezen, geïrriteerde ogen, benauwdheid, hoofdpijn en vermoeidheid.
Waarom de pollenverwachting voor veel mensen van groot belang is
Als je weet dat 15 tot 20% van de Nederlandse bevolking last heeft van hooikoorts verschijnselen, snap je direct waarom de pollenverwachting voor veel mensen van groot belang is. Het feit dat hooikoorts een seizoensgebonden allergische rhinitis is en de mate van overlast tot op een zekere hoogte voorspeld kan worden, geeft een indicatie maar niet meer dan dat. Weersinvloeden kunnen bijvoorbeeld een rol spelen bij een verschuiving van de bloeiperiode. Daarnaast is de overlast op een warme dag (waarbij al een matige wind staat) veel hoger dan op een regenachtige dag. Regenval zorgt ervoor dat de pollen uit de lucht worden gespoeld. De kritische grens hierbij is 80 stuifmeelkorrels per kubieke meter lucht. Als deze grens wordt overschreden (zoals vaak in het voorjaar het geval is), zullen mensen die last hebben van hooikoorts dit al merken. Uiteraard speelt de plek waar je je bevindt een belangrijke rol. Aan het strand of in de stad zul je minder hooikoorts overlast ervaren dan op het platteland en in een bosrijk gebied.
Hoe ziet de hooikoorts kalender eruit?
Een hooikoortskalender geeft inzicht in de diverse hooikoorts seizoenen. Het pollenseizoen kent diverse bloeiperiodes maar loopt hierdoor vrijwel het hele jaar door. Grofweg ziet de hooikoorts kalender er als volgt uit:
- De els en de hazelaar bloeien meestal in de maanden januari en februari
- De berk begint medio maart/ april met bloeien.
- In de maand mei zullen de eerste grassoorten in bloei staan. Dit kan tot de maand september duren.
- De eerste pollen uit onkruiden zullen vanaf de maand mei tot en met november door de wind verspreid worden
Meer kans op ernstige hooikoorts vandaag? Binnen blijven de beste optie?
Bij allergieën is het de stelregel dat je het beste het contact met de bron kunt vermijden om de overlast te beperken. Dit is bij hooikoorts uiteraard vrijwel onmogelijk. Het is echter wel een goede optie om binnen te blijven als er ernstige hooikoorts wordt verwacht. De beste keuze is om hierbij gebruik te maken van een goede luchtreiniger omdat de buitenlucht door het ventileren alle gelegenheid krijgt om naar binnen te komen. Hierdoor kan de overlast binnenshuis ongeveer vergelijkbaar zijn met de overlast als je buiten bent.
Wat te doen als de pollenradar veel hooikoorts overlast voorspelt?
Zoals aangegeven is het voorkomen van hooikoorts overlast erg lastig, buiten gebruik maken van de therapieën die hiervoor zijn ontwikkeld. Het dragen van een zonnebril, het zorgdragen voor een goede persoonlijke hygiëne (veelvuldig handen wassen), het vermijden van risicovolle plekken of het smeren van vaseline in en rond de neus, zijn allemaal manieren om de overlast enigszins te beperken.
Medicijnen als jouw pollenradar afgaat
Er zijn diverse medicijnen die je kunt gebruiken als jouw pollenradar afgaat. Deze medicijnen zijn gericht op het afremmen van de allergische reactie, het voorkomen hiervan of het wegnemen van het lichamelijk ongemak als gevolg van de symptomen. Je kunt hierbij de keuze maken tussen druppels, neussprays en andere hooikoortsmedicatie:
- Een antihistaminica is een medicijn dat de werking van histamine zal bestrijden. Dit is een medicijn dat snel werk maar de werking is van vrij korte duur. Daarnaast is het goed te weten dat je een aantal antihistaminica soorten niet langer dan een paar dagen achtereen gebruikt mogen worden.
- Cromonen dienen ter voorkoming dat er lichaamseigen stoffen worden aangemaakt bij een allergische reactie. Er wordt een beschermlaag gelegd over de cellen die op pollen reageren. Er gaat wel enige tijd overheen voordat de werkzaamheid van cromonen ervaren wordt.
- Corticosteroïden zijn medicijnen die gebruikt kunnen worden bij langdurige hooikoortsklachten. Door het via een neusspray toedienen van deze bijnierschorshormonen kunnen klachten als overgevoeligheidsverschijnselen verminderd worden.
Bij de keuze tussen deze medicijnen is het goed om naar de werkzame stof hiervan te kijken. Hierbij kan een keuze gemaakt worden tussen cetirizine, loratadine (beiden in tabletvorm en als drank verkrijgbaar), azelastine (alleen in druppels of spray verkrijgbaar), xylometazoline, oxymetazoline (dit zijn neussprays om de zwelling en ontsteking van het neusslijmvlies tegen te gaan) en tramazoline (voor geïrriteerde ogen als gevolg van allergische klachten).
Therapie tegen hooikoortsklachten
Bij hardnekkige klachten als gevolg van hooikoorts, kan er gekozen worden voor immunotherapie. Deze therapie wordt aangeboden in gespecialiseerde klinieken. De achterliggende gedachte bij deze therapie is dat het lichaam met behulp van desensibilisatie gewend wordt gemaakt aan de pollen. De oorzaak wordt hierbij bestreden door een beetje desensibilisatie middel met een stof waarvoor je allergisch bent een aantal keren toe te dienen. Hierdoor zul je hier na verloop van tijd minder heftig op gaan reageren. Als alternatief voor immunotherapie kan er gekozen worden voor alternatieve geneeswijzen zoals acupunctuur en homeopathie of de keuze maken voor medical taping.