Voedselallergie is een van de soorten voedselovergevoeligheid. Zodra een bepaalde stof in eten wordt geconsumeerd, reageert het immuunsysteem onterecht met een heftige reactie. De stof waar het immuunsysteem zo op reageert heet een allergeen. Over het algemeen hoeft er maar een klein beetje van een allergeen te worden ingenomen om een reactie te veroorzaken.
Symptomen die bij een allergische reactie kunnen voorkomen zijn onder andere: opgezwollen of jeukend gezicht, lippen, tong, of oogleden; braken, diaree, een vastzittende of lopende neus, astma, of in ernstige gevallen anafylaxie (shock). Voor meer informatie over voedselallergie, symptomen en tips kunt u op de informatie pagina van het voedselallergie artikel raadplegen.
Allergenen
Hier vindt u een overzicht van de erkende allergenen in Europa en informatie over allergenen in het buitenland:
Gluten
Gluten is een soort eiwit dat een belangrijk onderdeel vormt van een aantal soorten granen. Hieronder vallen: tarwe, rogge, gerst, haver, spelt en kamut. Indien er een voedselallergie bestaat voor gluten, is het dus belangrijk om deze granen te vermijden.
Vis en schaaldieren
Het allergeen in vis is een eiwit dat voorkomt in het vlees van een vis. Doordat dit eiwit in praktisch alle soorten vis voorkomt, zijn praktisch alle vissoorten schadelijk. Wel is het mogelijk dat een allergische reactie zich niet voordoet bij het consumeren van rauwe vis, maar uitsluitend bij het eten van gekookte/ gebakken vis. In het geval van schaaldieren gaat het om een eiwit dat voorkomt in de spieren van schaaldieren (zoals kreeft).
Pinda’s, noten en soja
Pinda’s en soja bevatten meerdere allergenen en zijn ook één van de meest allergische soorten voedsel. De meeste heftige allergische reacties bij voedselallergie worden dan ook veroorzaakt door pinda’s en soja. Tevens is het typerend voor deze allergenen dat een minimale hoeveelheid, zoals sporen na het slecht reinigen van een gebruiksvoorwerp of machine, al een reactie veroorzaakt. De allergenen in pinda’s zijn eiwitten die door het zaad gebruikt wordt om voedsel op te slaan. Bij soja zijn het allergenen die veel lijken op de allergenen die vrijkomen bij een huisstofmijt allergie. De allergenen in boomnoten verschillen per soort: De allergenen kunnen zowel bestaan als eiwit in voedselopslag gelijk aan zoals die in pinda’s, als deeltjes die ook in pollen worden aangetroffen (de veroorzaker van hooikoorts). De allergische reactie die wordt opgeroepen door een boomnoot kan ook ernstige gevolgen hebben, maar het is niet zo veelvoorkomend als bij pinda’s.
Melk en ei
In (koe)melk zitten twee soorten eiwitten die een allergische reactie kunnen veroorzaken. Meestal zijn mensen met een voedselallergie voor melk allergisch voor beide eiwitten. Een voedselallergie voor melk wordt vaak aangeduid met ‘koemelkallergie’, maar over het algemeen beperkt een dergelijke allergie zich niet tot koemelk. De eiwitten in schapen- en geitenmelk tonen veel overeenkomst met koemelk, en vormen daarom doorgaans geen goed alternatief. In eieren bevinden zich drie soorten eiwitten in het eiwit van het ei. Niet alleen kippeneieren veroorzaken allergische reacties: Eieren van ander pluimvee kunnen ook allergische reacties veroorzaken.
Zowel een allergie voor melk als voor eieren komt over het algemeen alleen voor bij kinderen en niet bij volwassenen.
Mosterd, sesamzaad en sulfiet
Het allergeen bij een voedselallergie voor mosterd bevindt zich in het mosterdzaad dat gebruikt wordt om de mosterd te maken. Een allergie voor mosterdzaad komt in Nederland maar weinig voor. Voedselallergie voor sesamzaad komt vaker voor in Nederland. Een probleem hierbij is dat sesamzaad en de olie ervan (sesamolie) steeds meer gebruikt wordt: Sesamzaad zit onder andere in brood, crackers, soepen en dressings.
Sulfiet is een soort zout dat veel gebruikt wordt als conserveringsmiddel (E220 t/m E228) in een groot aantal producten. E220 is eigenlijk zwaveldioxide, maar dit wordt door het lichaam omgezet in sulfiet. Dit veroorzaakt daardoor dezelfde allergische reactie.
Allergenen in het buitenland
Uiteraard is het op vakantie minstens zo belangrijk als thuis dat u goed oplet of er allergenen in uw eten voorkomen. In de meeste Europese landen is het wettelijk verplicht om allergenen te vermelden op het etiket. Om herkenning van deze allergenen te vergemakkelijken heeft de Duitse versie van het Europees Consumenten Centrum allergenenwoordenboeken gepubliceerd. Deze kunt u gebruiken om gemakkelijk ingrediënten in het Nederlands te vertalen naar de namen van ingrediënten in een land naar keuze.